Marketenster
Begin 2011 zijn de marketentsters ook als afdeling toegevoegd aan de schutterij. Zij verzorgen de leden van een borreltje/kruidenbitter en een hartig hapje. Zij zijn dan ook een welkome aanvulling binnen onze schutterij. Het heeft inmiddels al zijn waarde bewezen bij het bezoek van de schutterij aan diverse evenementen. Ze trekken veel bekijks.
Geschiedenis
Een marketentster (ook: zoetelaar of zoetelaarster) was een wasdame van een legereenheid. Vaak was de vrouw getrouwd met een militair beneden de rang van onderofficier. Legereenheden die te velde trokken werden vaak vergezeld van die dame die de soldaten in haar eenheid, tijdens de rustpauzes, voorzag van een borreltje en een hartig hapje. Het leger kende toentertijd nog geen eigen kantinedienst. Tijdens het verblijf in de kazerne verzorgden de marketentsters de soldatenkantine en verrichtten ook werkzaamheden als het wassen en onderhouden van de kleding van de soldaten. In de negentiende eeuw werd in het Nederlandse leger de functie van marketentster aan strikte regels gebonden. Zo werd onder andere bepaald dat de marketentster getrouwd moest zijn met een lid van het onderdeel. Ook werd vastgelegd wat zij mocht verkopen en tegen welke prijs. Naast een uniform dat een sterke gelijkenis vertoonde met dat van haar eenheid, kreeg de marketentster ook een penning waarop haar naam en het legeronderdeel was vermeld. Het Nederlandse leger kende nog tot in de twintigste eeuw marketentsters. Daarna werd hun functie overgenomen door de kantinedienst. De Koninklijke Landmacht maakt bij ceremoniële gelegenheden nog gebruik van marketentsters.
Patrones
De Heilige Elisabeth van Thüringen is Patronesse van de Marketentsters. Elisabeth (1207-1231) was de dochter van Koning Andreas II van Hongarije. Op vierjarige leeftijd verloofde zij zich met Lodewijk IV, de zoon van Herman I de landgraaf van Thuringen. Aan dat hof werd zij opgevoed. Elisabeth en Lodewijk trouwden in 1221, het jaar dat Lodewijk zijn vader opvolgde. Zij hadden een gelukkig huwelijk en gaven drie kinderen het leven: een zoon, Herman II, en twee dochters, Sophie en Gertrud. Samen met haar man gaf Elisabeth de minderbroeders onder meer woonruimte in Eisenach. Op weg naar de zesde kruistocht kreeg Lodewijk in 1227 de pest in Otranto in Italië. Hij stierf aan deze ziekte. Toen zijn broer Hendrik regent werd, nam Elisabeth de wijk naar haar oom, bisschop Eckbert van Bamberg. De eerste levensbeschrijvingen van Elisabeth hebben haar vertrek gedramatiseerd met het krachtige beeld van Hendrik die Elisabeth met haar kleine kinderen in een koude winternacht van de Wartburg verjaagd.
Zo wordt vanaf de 15e eeuw - naar analogie van haar naamgenote Isabella (Elisabeth) van Portugal - ook van haar verteld, hoe, toen zij eens op weg was naar de armen en zieken, door Hendrik werd onderzocht of zij geld en brood bij zich had voor "het gepeupel". Toen zij de manden in haar schort moest laten zien, bleek dat al het geld en brood veranderd was in rode rozen. Zo mocht Elisabeth haar weg vervolgen.
Onder leiding van haar biechtvader Koenraad van Marburg ging Elisabeth een boetvaardig leven in Marburg leiden. Daar liet ze een gasthuis bouwen van armen en zieken. Zij wijdde de rest van haar korte leven toe aan hun dienst. Zij overleed in 1231. In 1234 werd Elisabeth heilig verklaard. Haar feest wordt gevierd op 17 - vroeger 19 - november. Elisabeth is - samen met Lodewijk de Heilige - een van de twee patronen van de Franciscaanse Leken Orde, al is zij zelf daar nooit lid van geweest. Ze is ook patrones van: Hongarije, naastenliefde, liefdadige instellingen, zieken, vervolgden, bedelaars, zwervers, weduwen, wezen, kantklossers en andere maaksters van 'fraaie handwerken', bakkers, noodlijdenden. In 1956, het jaar van de Russische inval in Hongarije, startte in Casteren een Elisabeth-bedevaart die nu niet veel belangstellenden meer trekt. De kerk van Venray beschikt over een 16e-eeuws beeld van de heilige.
Weerspreuk: "Sint Elisabeth doet verstaan hoe het de winter zal vergaan".
Bron website Stichting Marketentsters en Zoetelaarsters